Δήλωση Τραπεζικών Καταθέσεων (FBAR) στις ΗΠΑ

Σε προηγούμενο άρθρο αναφερθήκαμε στην υποχρέωση όλων των αμερικανών πολιτών να κάνουν δήλωση τραπεζικών καταθέσεων που διατηρούν εκτός ΗΠΑ (FBAR) στις αμερικανικές αρχές κάθε χρόνο, εφόσον οι λογαριασμοί είχαν συνολικό υπόλοιπο άνω των 10,000 δολαρίων σε οποιαδήποτε μέρα του έτους. Το θέμα των off-shore τραπεζικών καταθέσεων είναι ένα από τα πιο καυτά ζητήματα με τα οποία ασχολούνται οι φορολογικοί δικηγόροι στις ΗΠΑ τα τελευταία χρόνια, μια και τα πρόστιμα για μη-δήλωση καταθέσεων είναι δρακόντια.

Όλα ξεκίνησαν από τις ελβετικές τράπεζες και συγκεκριμένα την UBS, που κατηγορήθηκε ότι ενθάρρυνε αμερικανούς πολίτες στο να διατηρούν μυστικούς λογαριασμούς στην ελβετία χωρίς να πληρώνουν φόρους επί των τόκων που είχαν από τις καταθέσεις τους. Μετά από μια μακρόχρονη έρευνα από τις αμερικανικές φορολογικές υπηρεσίες, οι αμερικανικές αρχές συμβιβάστηκαν με την ελβετική τράπεζα που παρέδωσε τα στοιχεία αμερικανών που διατηρούσαν καταθέσεις στην ελβετία καθώς και πρόστιμο 780 εκατομμυρίων. Ο αμερικανός Bradley Birkenfeld, πρώην υπάλληλος της UBS που έδωσε στοιχεία στις αμερικανικές φορολογικές υπηρεσίες σχετικά, πήρε αμοιβή 104 εκατομμυρίων δολαρίων από την αμερικανική κυβέρνηση. Σήμερα, το Foreign Account Tax Compliance Act, γνωστό και ως FATCA, υποχρεώνει τις τράπεζες που δραστηριοποιούνται εκτός ΗΠΑ να ψάχνουν να βρουν τυχόν αμερικανούς που διατηρούν λογαριασμούς και να παραδίδουν τα στοιχεία τους στις αμερικανικές αρχές. Το αντίκτυπο του FATCA έχει φτάσει μέχρι και την ελλάδα – πρόσφατα όλοι οι πελάτες της citibank ελλάδας έλαβαν ένα γράμμα που τους ρωτά σχετικά με το αν υπάγονται στην αμερικανική φορολογική νομοθεσία. Οι αμερικανικές αρχές ελπίζουν ότι το FATCA θα υποχρεώσει τελικά τους αμερικανούς να δηλώνουν τις καταθέσεις τους όπως οφείλουν στις αμερικανικές αρχές.

Πολύς κόσμος όμως, για διάφορους λόγους δεν έχει κάνει τις ετήσιες δηλώσεις FBAR. Η αμερικανική νομοθεσία προβλέπει ποινικές κυρώσεις και φυλάκιση μέχρι πέντε χρόνια για μη-δήλωση FBAR, καθώς και αστικές κυρώσεις και πρόστιμο που φτάνει μέχρι και το 50% του μέγιστου ποσού που είχε κάθε λογαριασμός κατά τη διάρκεια κάθε έτους για το οποίο δεν έγινε δήλωση. Δηλάδή το πρόστιμο μπορεί να υπερβαίνει κατά πολύ το υπόλοιπο που διατηρεί κάποιος στο λογαριασμό του, αν δεν έχει κάνει δηλώσεις κατά τη διάρκεια πολλών ετών για παράδειγμα.

Για να διευκολύνει όσους δεν ήταν συνεπείς στο παρελθόν, η αμερικανική κυβέρνηση έκανε ένα πρόγραμμα αμνηστίας, πρώτα το 2009, μετά το 2011 και τέλος το 2012. Η αμνηστία αυτή απαλλάσσει όσους μπουν στο πρόγραμμα από ποινικές ή διοικητικές κυρώσεις που σχετίζονται με μη δήλωση FBAR, υπό την προϋπόθεση ότι (1) Ο αιτούμενος μπήκε στο πρόγραμμα αμνηστίας πριν μπει στο στόχαστρο των αμερικανικών αρχών (2) Ο αιτούμενος κάνει τώρα ειλικρινείς δηλώσεις για όσα όφειλε να είχε κάνει στο παρελθόν (3) Ο αιτούμενος πληρώνει ένα διοικητικό πρόστιμο ίσο με το 27.5% του μεγίστου υπολοίπου των τραπεζικών καταθέσεων που διατηρούσε εκτός ΗΠΑ και δεν δήλωσε στις αμερικανικές αρχές. (Σε ορισμένες περιπτώσεις, το πρόστιμο μπορεί να είναι χαμηλότερο). Όσοι έκαναν ειλικρινείς φορολογικές δηλώσεις στις ΗΠΑ και πλήρωναν κανονικά τους φόρους τους, αλλά χωρίς να δηλώνουν τις τραπεζικές καταθέσεις απαλλάσονται από το πρόστιμο και δεν χρειάζονται να κάνουν χρήση της αμνηστίας.

Για πολλούς όμως, ειδικά όσους διαμένουν εκτός ΗΠΑ και δεν ήταν συνεπείς στις υποχρεώσεις τους σχετικά με τη δήλωση τραπεζικών καταθέσεων, ένα πρόστιμο του μεγέθους του 27.5% επί των καταθέσεων φαντάζει εξωπραγματικό. Μετά από διαμαρτυρίες ετών από χιλιάδες εξοργισμένους αμερικανούς-κατοίκους εξωτερικού, η αμερικανική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι θα επιδείξει μεγαλύτερη επιείκια σε όσους αμερικανούς μένουν μόνιμα εκτός ΗΠΑ και η μη συμμόρωση τους με την αμερικανική νομοθεσία δεν είχε γίνει με σκόπιμα (“non-willful”). Έτσι όσοι αμερικανοί πολίτες ανήκουν σε αυτή τη κατηγορία μπορούν να κάνουν εκπρόθεσμες δηλώσεις χωρίς να κινδυνεύουν από τα δρακόντια πρόστιμα που προβλέπει η αμερικανική νομοθεσία.