Υπάρχουν ουσιαστικά τέσσερις τρόποι για να αποκτήσει ένα τέκνο αμερικανού πολίτη που γεννήθηκε εκτός ΗΠΑ την αμερικανική ιθαγένεια από τον πατέρα του ή τη μητέρα του. Σε αυτές τις περιπτώσεις έχει ιδιαίτερη σημασία το έτος γέννησης του παιδιού, το αν γεννήθηκε κατά τη διάρκεια γάμου ή εκτός γάμου, το αν ο αμερικανός γονέας είχε την αμερικανική ιθαγένεια τη στιγμή της γέννησης, το πόσα χρόνια ο αμερικανός γονέας έζησε στις ΗΠΑ και σε ποια ηλικία, το αν ο αμερικανός γονέας σκοπεύει να μεταναστεύσει στις ΗΠΑ στο άμεσο μέλλον με την οικογένεια του κ.α.

Συγκεκριμένα, για να αποκτήσει ένα τέκνο αμερικανού πολίτη την αμερικανική υπηκοότητα υπάρχουν οι εξής επιλογές:

• Αυτόματη κτήση αμερικανικής υπηκοότητας εκ γεννετής. Στην περίπτωση που το παιδί γεννήθηκε κατά τη διάρκεια γάμου μετά την 14 Νοεμβρίου του 1986 από έναν αμερικανό γονέα που έζησε στις ΗΠΑ για πέντε ή περισσότερα χρόνια πριν τη γέννηση του παιδιού (τουλάχιστον δυο εκ των οποίων αφού ο αμερικανός γονέας έκλησε τα 14), τότε το παιδί είναι αυτόματα αμερικανός πολίτης. Ακόμα και αν δεν γίνει καμία κίνηση δήλωσης του παιδιού στις αμερικανικές αρχές, το παιδί θα είναι αμερικανός πολίτης και θα μπορεί να αποκτήσει αμερικανικό διαβατήριο οποτεδήποτε στο μέλλον. Οι ακριβείς προϋποθέσεις διαφέρουν για όσους γεννήθηκαν πριν την 14 Νοεμβρίου του 1986, για όσους γεννήθηκαν εκτός γάμου ή για όσους γεννήθηκαν από δυο αμερικανούς γονείς.
• Κτήση αμερικανικής υπηκοότητας με βάση το άρθρο 322 του Immigration and Nationality Act. Εφόσον ο αμερικανός γονέας ή κάποιος αμερικανός παππούς ή γιαγιά του παιδιού έζησε στις ΗΠΑ για πέντε ή περισσότερα χρόνια στο παρελθόν, τουλάχιστον δυο εκ των οποίων αφού ο αμερικανός γονέας/παππούς/γιαγιά έκλεισε τα 14, το παιδί μπορεί να κάνει αίτηση για αμερικανική υπηκοότητα με βάση το άρθρο 322 του INA, αρκεί η διαδικασία να ολοκληρωθεί πριν το παιδί κλείσει τα 18. Απαιτείται ένα σύντομο ταξίδι στις ΗΠΑ, αλλά δεν είναι αναγκαίο το παιδί ή οι γονείς να έχουν πρόθεση να μεταναστεύσουν μόνιμα στις ΗΠΑ.
• Κτήση αμερικανικής υπηκοότητας με βάση το άρθρο 320 του Immigration and Nationality Act. Εφόσον το παιδί μεταναστεύσει με τον αμερικανό γονέα που έχει την φυσική και νομική κηδεμονία του στις ΗΠΑ πριν κλείσει τα 18, το παιδί μπορεί να γίνει αμέσως αμερικανός πολίτης με το που φτάσει στις ΗΠΑ με μεταναστευτική βίζα. Σημείωση ότι θα πρέπει ο αμερικανός γονέας να έχει πρόθεση να μεταναστεύσει στις ΗΠΑ – δεν αρκεί να σκοπεύει να μείνει σε ένα ξενοδοχείο για μια βδομάδα αν θέλει το παιδί να γίνει αμερικανός πολίτης.
• Κτήση αμερικανικής υπηκοότητας με την παραδοσιακή διαδικασία της πολιτογράφησης. Αν το παιδί έχει ήδη κλείσει τα 18 χωρίς να έχει ακόμα αποκτήσει αμερικανική υπηκοότητα, τότε θα πρέπει να περάσει από την διαδικασία της πράσινης κάρτας. Ο αμερικανός γονέας δηλαδή θα πρέπει να προσκαλέσει το παιδί για μετανάστευση στις ΗΠΑ – διαδικασία που διαρκεί πολλά χρόνια στην περίπτωση που το παιδί έχει ήδη κλείσει τα 21 ή είναι παντρεμένο. Αφού το παιδί μεταναστεύσει στις ΗΠΑ, θα πρέπει να ζήσει στις ΗΠΑ για πέντε χρόνια και μετά να κάνει αίτηση πολιτογράφησης σαν αμερικανός πολίτης.

Μια από τις βασικές έννοιες στο αμερικανικό μεταναστευτικό δίκαιο είναι η έννοια του μόνιμου κατοίκου ΗΠΑ, γνωστού και ως κατόχου “πράσινης κάρτας” ή και ως νόμιμου μετανάστη. Ο μόνιμος κάτοικος ΗΠΑ έχει το δικαίωμα της μόνιμης και επ’αόριστο διαμονής και εργασίας στις ΗΠΑ. Η ιδιότητα του μονίμου κατοίκου δεν είναι μόνιμη – απώλεια της ιδιότητάς του μονίμου κατοίκου ΗΠΑ μπορεί να επέλθει μετά από καταδίκη για ορισμένα ποινικά αδικήματα ή μετά από μόνιμη εγκατάσταση σε τρίτη χώρα ή μακρά απουσία από τις ΗΠΑ. (Δες εδώ σχετικά με απώλεια της ιδιότητας του μονίμου κατοίκου ΗΠΑ). Πράσινη κάρτα μπορεί να αποκτήσει κάποιος μέσω συγγένειας με πολίτη ΗΠΑ, μέσω προσφοράς εργασίας, μέσω επένδυσης, μέσω ασύλου ή κάνοντας χρήση της ετήσιας κλήρωσης με το πρόγραμμα ποικιλίας.

Ένα από τα βασικά δικαιώματα του μονίμου κατοίκου ΗΠΑ/κατόχου πράσινης κάρτας είναι το δικαίωμα να πολιτογραφηθεί αμερικανός πολίτης μετά από ορισμένα χρόνια διαμονής στις ΗΠΑ με πράσινη κάρτα. Συγκεκριμένα, ένας αλλοδαπός μπορεί να καταθέσει αίτηση πολιτογράφησης στις ΗΠΑ μετά από διαμονή πέντε ετών με πράσινη κάρτα, και υπό ορισμένες ακόμα προυποθέσεις. Στην περίπτωση που ο αλλοδαπός είναι παντρεμένος για τρία ή περισσότερα χρόνια με πολίτη ΗΠΑ, η αίτηση πολιτογράφησης μπορεί να γίνει μετά μόλις τρία χρόνια παραμονής στις ΗΠΑ με πράσινη κάρτα.

Το σημαντικότερο πλεονέκτημα της πολιτογράφησης, δηλαδή της αμερικανικής υπηκοότητας, σε σχέση με την πράσινη κάρτα είναι ότι οι αμερικανοί πολίτες γενικά δεν μπορούν να απελαθούν από τις ΗΠΑ, ακόμα και αν διαπράξουν αδικήματα. Επίσης, οι αμερικανοί πολίτες μπορούν να μείνουν εκτός ΗΠΑ επ’αόριστο, χωρίς να κινδυνεύουν να χάσουν την ιδιότητα του αμερικανού πολίτη.

Ορισμένες χώρες όπως η Κίνα, η Ιαπωνία και η Ινδία δεν επιτρέπουν την διπλή υπηκοότητα, και έτσι τυχόν κτήση της αμερικανικής ιθαγένειας συνεπάγεται και αυτόματη απώλεια της προηγούμενης ιθαγένειας. Η Ελλάδα, η Βρετανία, η Γαλλία, ο Καναδάς και οι περισσότερες άλλες χώρες δεν θέτουν τέτοιους περιορισμούς – έτσι ένας έλληνας μπορεί να πολιτογραφηθεί αμερικανός πολίτης και να διατηρήσει παράλληλα και την ελληνική υπηκοότητα.